تسمیه
در ترکیب واژه تیران دو
جزء دیده می شود: نخست «تیر» که نام ستاره ی تیر است که در نزد ایرانیان
باستان مقدس بوده و « ان » که همان پسوند کثرت و نسبت است و محلی را می
نمایاند که به تیر منسوب باشد. این
شهر زادگاه عالمان بزرگ و دانشمندان بسیاری است که نامشان در کتب تاریخی
از جمله الانساب یاد شده و مراکز مهم آموزشی از قبیل دانشگاه آزاد، پیام
نور و علمی کاربردی در آن دایر است. کرون نیز از دو قسمت « کر» به معنای توانا و « ون » به معنی مانند و شبیه می باشد.
شهرستان تیران و کرون یکی
از کهن ترین شهرستانهای استان محسوب می شود و قدمتی حدود 6 هزار سال دارد
که دوره های مختلف باستانی و تاریخی سکونتگاه بشر بوده است.که دلیل این امر
وجود سنگ نگاره های 6000 ساله در اطراف شهرستان تیران و کرون می باشد.
نام این شهرستان و نیز
نامهای دیگر این منطقه بهترین سند قدمت و دیرینگی زیاد آن می باشد. شهرستان
تیران و کرون در گذشته به عنوان یکی از مناطق ییلاقی مورد توجه رجال و
دولت مردان در دوره های تاریخی مختلف بوده است. مسعود میرزا ظل السطان پسر
ارشد ناصرالدین شاه که بیش از سی سال حاکم بلامنازع اصفهان بوده و ارگ
حکومتی او به نام قمیشلو در شمال تیران قرار دارد. وی در کتاب تاریخ مسعودی
به تفضیل از شکارگاه های تیران و کرون یاد کرده و آب و هوای آن را توصیف
نموده است. او در منطقه ی قمیشلوی
واقع در 6 کیلومتری شمال شهر تیران ارگی و باغی با شکوه به مساحت تقریبی
دوازده هزار متر مربع جهت تفریح و شکار احداث کرده است.
جغرافیای طبیعی
موقعیت طبیعی:
این شهرستان با پهنه ایی در حدود 2300 کیلومتر مربع و با فاصله ی 45
کیلومتر از اصفهان در مغرب این استان واقع شده و شهرستان های اصفهان ،
فریدن ، شاهین شهر و میمه ، نجف آباد ، چادگان و استان چهارمحال و بختیاری
در همسایگی آن واقع اند. موقعیت تیران و کرون بر سر راه اصفهان ، گلپایگان ،
شهرکرد و همچنین سد زاینده رود و دهکده تفریحی چادگان موجب رونق آن شده
است. تنها رودخانه این منطقه رودخانه مرغاب است که از کوه های مرتفع
دالانکوه سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود 100 کیلومتر به زاینده
رود می ریزد و بر پوشش گیاهی این شهرستان که بیشتر گون ، کنگر ، موسیر ،
لاله های واژگون و غیره تأثیرگذارده است.
جغرافیای اقتصادی
بیشتر مردم این شهرستان
به فعالیت هایی از جمله کشاورزی دامداری و صنایع دستی مشغول می باشند.
مهمترین محصولات کشاورزی این شهرستان شامل گندم ، بادام و انگور می باشد.
تا اواخر دوران قاجار زنان این منطقه به بافت نوعی کرباس و چادر شب اشتغال
داشتند که امروز به دلیل تولید پارچه های مشابه این صنعت محبوبیت خود را از
دست داده و منسوخ شده است.
در حال حاضر مهمترین
صنایع دستی این شهرستان قالیبافی می باشد و از دیگر رشته های صنایع دستی در
این شهرستان می توان به سفالگری ، معرق ، قلمزنی ، خاتم کاری ، زنگوله
سازی ، منبت کاری ، معرق و کار روی شیشه نام برد.
قدمت زنگوله سازی در این
شهر به نزدیک سیصد و هشتاد سال می رسد. این زنگ در گویش های مختلف به نام
های کورکوری، دالاب، زنگوله و زنگ نام برده شده ، که در سایزهای گوناگون از
جمله ریزه، میشی، بزی، دوبری، کوسی و شتری ساخته می شود و مورد استفاده
گوناگونی از جمله تزئین و نیز برای حیوانات اهلی کاربرد دارد.
در شهر تیران در حال حاضر حدود سی استاد کار مشغول به تولید زنگوله می باشند.
جاذبه های طبیعی
قرار گرفتن شهرستان تیران
و کرون در منطقه کوهستانی باعث گردیده ، جاذبه های طبیعی زیادی در این
منطقه بوجود آید از جمله چهار منطقه نمونه گردشگری که عبارتند از:
- حیات وحش و پارک ملی و ارگ قمیشلو
-چشمه مرغاب و دالانکوه
-سد شهید منتظری ( سد خمیران)
- چشمه احمد رضا
- سد چشمه شاهی
-همچنین دشت لاله های واژگون که در دالانکوه شهرستان تیران واقع شده و یکی دیگر از جاذبه های توریستی این منطقه می باشد.
-پیست اسکی دالانکوه که در دامنه های شمالی دالانکوه قرار دارد و در زمستان ها پذیرای علاقه مندان به ورزش های زمستانی می باشد.
-فضای اطراف سد خمیران که با ویلا و پلاژهایی برای استراحت و امکاناتی برای قایق سواری و غیره از مناطق نمونه گردشگری می باشد.
پارک ملی و پناهگاه حیات
وحش قمیشلو که در شمال و شمال شرقی این شهرستان واقع شده از زیست گاه های
حیات وحش به شمار می رود. مهمترین گونه های جانوری قمیشلو عبارتند از : آهو
، قوچ ، پازن ، میش و گرگوجه
جاذبه های تاریخی
با توجه به آنکه ارزش این
شهرستان به جاذبه های طبیعی آن است بیشتر حکام نیز از این موهبت الهی بهره
برده اند و آثاری را احداث کرده اند.
از مهمترین جاذبه های گردشگری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قلعه قمیشلو ، قلعه جاجا ،
برج های کبوتر ، درهای سنگی باغها و اماکن مذهبی همچون امامزاده احمد بن
حنفیه در تیران مسجد خان و مسجد سید ، امامزاده جواد بن موسی در روستای
احمد رضا ( معروف به چشمه احمدرضا) ، امامزاده بابا لنگر در جنوب عسگران ،
امامزاده عبداله بن موسی بن جعفر در روستای کوهان ، امامزاده سید سراء
الدین فضل از نوادگان امام رضا در نواحی عسگران ، امامزاده بی بی فاطمه از
نوادگان موسی بن جعفر در روستای محمدیه کرون
مبانی مردم شناسی
مردمان این شهرستان همچون
سایر مناطق استان مهمان نواز و گشاده رو بوده و در صنعت حمل و نقل و
کشاورزی امرار معاش می کنند. از دوران صفویه ارامنه در بخش های غربی این
شهرستان ساکن شده اند که پیوسته مردم تیران و کرون با حسن سلوک و مسالمت با
آنها زندگی کرده اند.
سه منطقه صنعتی در شهر
تیران و رضوانشهر وجود دارد که منطقه صنعتی رضوانشهر یکی از بزرگترین
قطبهای سنگبری در ایران می باشد . و در منطقه باعث رشد اقتصادی خاصی شده
است.
شهر تیران به لحاظ وجود تعداد زیادی در های سنگی منحصر به فرد به نام شهر درهای سنگی معروف شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر